Nederland staat voor een grote uitdaging: het overstappen naar duurzame warmtebronnen om in 2050 volledig aardgasvrij te zijn. Het Warmteprogramma vormt de routekaart voor gemeenten om dit te bereiken. De komende tien jaar maken zij plannen voor de overstap naar duurzame alternatieven in verschillende wijken, buurten en dorpen. Hierbij speelt participatie een cruciale rol, zoals vastgelegd in de Omgevingswet. Elke gemeente heeft echter de vrijheid om zelf te bepalen hoe ze inwoners, bedrijven en andere belanghebbenden betrekt.
Participatie als sleutel tot succes
In de Regio Drechtsteden werken we met zes gemeenten samen om een sterke participatieaanpak neer te zetten. Met beleids- en communicatieadviseurs van alle 6 gemeenten vullen we de vier sleutels van de participatie methodiek Relevant Gesprek® in. Deze methodiek helpt om te ontdekken hoe alle betrokkenen – van inwoners tot ondernemers – op een passende manier een stem kunnen krijgen bij het opstellen van het Warmteprogramma.
De kracht van het Relevant Gesprek®
Waarover ga je precies in gesprek met de omgeving? En hoe zorg je ervoor dat er voldoende ruimte is voor de inbreng van alle partijen? Deze vragen staan centraal tijdens het proces. Het Warmteprogramma biedt een basis met hoofdlijnen voor de transitie, maar het echte verschil kan worden gemaakt door inwoners nauwer te betrekken bij de uitvoeringsplannen per wijk. Door goed naar hen te luisteren, kunnen gemeenten beter inspelen op de behoeften en zorgen van de bewoners. Dit zorgt voor betrokkenheid en voor praktische oplossingen die beter aansluiten bij de lokale situatie.
Werken in co-creatie
Onze aanpak bestond uit 4 stappen. De eerste stap was een korte online training in het werken met de methodiek Relevant Gesprek®. Om de adviseurs te ondersteunen, kregen alle deelnemers toegang tot de Relevant Gesprek® Academie. Hier kunnen zij zich verder verdiepen in de methodiek en leren hoe zij een participatieaanpak op maat kunnen ontwikkelen voor hun eigen gemeente.
De tweede stap was een co-creatie sessie met 17 adviseurs uit de regio. Tijdens deze bijeenkomst werd er dieper ingegaan op sleutel 1 en 2 van de methodiek - Waarom en waarover gaan we in gesprek? De resultaten en inzichten werden gedeeld en er werden concrete stappen besproken voor de verdere ontwikkeling van de participatieaanpak.
In de derde stap komt dezelfde groep opnieuw samen om de resultaten verder te verfijnen en vullen we sleutel 3 en 4 van de methodiek Relevant Gesprek® in - Met wie en hoe gaan we in gesprek met de omgeving? Tijdens deze sessie wordt er gekeken naar welke specifieke publieksgroepen per gemeente het beste betrokken kunnen worden bij de plannen voor het Warmteprogramma. Dit maatwerk is essentieel, want iedere gemeente heeft unieke uitdagingen en mogelijkheden.
Na de derde sessie werken we de participatie aanpak uit in de een blauwdruk voor de 6 gemeenten. Deze blauwdruk presenteren we in de 4de sessie en we verwerken de feedback.
Een gezamenlijke toekomstvisie
Het doel is helder: een aardgasvrije toekomst waarin de overstap naar duurzame warmtebronnen gedragen wordt door de lokale gemeenschap. Door in co-creatie te werken met de methodiek Relevant Gesprek wordt er en solide basis gelegd voor een succesvol participtieproces. Zo zetten de gemeenten in de regio Drechtsteden samen stappen richting een duurzamere toekomst, waarin iedereen zich gehoord en betrokken voelt.
Wil je meer weten? Martijn Schenning en Elizabeth Westra, beiden experts op het gebied van participatie, werken voor de Regio Drechtsteden aan deze opgave en vertellen je er graag meer over.
