Verschillende gemeentes zijn door SIR communicatie & participatie geholpen met het maken van een leidraad voor initiatiefnemers. Om er voor te zorgen dat een initiatiefnemer zijn omgeving op een zinvolle manier kan betrekken is goede ondersteuning nodig. Wat hiervoor nodig is verschilt echter per gemeente, want iedere gemeente is uniek. Daarom is het belangrijk dat de leidraad op maat wordt gemaakt. In een Fasterclass initiatiefnemersparticipatie werken we samen met de gemeente aan een gedragen, op maat gemaakte leidraad die daadwerkelijk impact heeft.
Evolutie van de leidraad: van handboek naar Impactmeter en tools
In de gemeente Noordoostpolder begonnen we in 2021 met het idee dat we de participatievisie wilden vertalen naar een praktisch handboek voor initiatiefnemers. Zodat zij hun omgeving zelf op een zinvolle manier laten participeren bij (omgevings)initiatieven. Hiermee anticipeerde deze gemeente al op de komst van de Omgevingswet. Daarin staat namelijk dat initiatiefnemers actief hun omgeving moeten betrekken bij initiatieven.
Deze kennis namen we mee naar andere gemeenten en toen kreeg de leidraad zijn huidige vorm. Het doel van de leidraad is nog steeds hetzelfde, maar het draait niet langer alleen meer om een praktisch handboek. Zo ontwikkelden we een online impactmeter: een tool die initiatiefnemers kunnen gebruiken zodat het niveau van participatie passend is bij hun initiatief. 
De leidraad is nu dus het totaal aan informerende middelen met de impactmeter en tools per route. Zo maakten we voor de gemeenten Twenterand en Houten als onderdeel van de leidraad een overzichtelijke webpagina met een informatieve animatie en stappenplannen, sjablonen en logboeken per participatieroute. Zo is participatie passend per initiatief.
Iedere gemeente is uniek, elke leidraad anders
Elke gemeente is uniek, dus iedere gemeente maakt andere keuzes bij het maken van de leidraad. Zo heeft de gemeente Kampen bijvoorbeeld besloten dat de leidraad ook een sterke rol speelt in de ondersteuning van gemeentelijke initiatiefnemers. Maar ook de middelen en menskracht waarmee een gemeente externe initiatiefnemers wil ondersteunen variëren. Daarnaast zien we vooral dat initiatieven die in de ene gemeente veel impact hebben, niet persé veel impact maken in de andere gemeente. Ten slotte kun je er als gemeente voor kiezen om te focussen op initiatieven in het ruimtelijk domein, maar ook op sociale initiatieven, of zelfs het maken van gemeentelijk beleid onderdeel maken van de leidraad.
Samenwerken voor succes: de Fasterclass initiatiefnemersparticipatie
Hoe SIR communicatie & participatie de leidraad in een gemeente inricht bepalen we door eerst een goed plan van aanpak te maken. Dit doen we samen met de mensen uit de organisatie die ook met de leidraad moeten gaan werken. Zo zorgen we voor eigenaarschap voor de leidraad bij de (interne) belanghebbenden en zo komen we tot een gedragen leidraad.
Het maken van dit plan van aanpak voor de leidraad doen we in de Fasterclass initiatiefnemersparticipatie. In een paar weken tijd maken we een aanpak waarin we gezamenlijk alle essentiële keuzes maken. Dus waar de focus van de leidraad moet komen te liggen, voor wie die is en wie welke rol heeft bij initiatiefnemersparticipatie. We bepalen dan ook gezamenlijk welke middelen er uitgewerkt moeten worden, wat een gemeente daarbij zelf wil doen en waar wij in kunnen ondersteunen. Zo hebben we een duidelijk startpunt voor het uitwerken van een leidraad uit die past bij de gemeente en waar initiatiefnemers ook echt wat aan hebben!
Meer weten?
We gaan graag – samen met jou – aan de slag om in 6 weken je aanpak voor initiatiefnemersparticipatie te maken. We doen dat in een Fasterclass met de methodiek van het Relevant Gesprek®.
Meer lezen over wat de participatieleidraad precies is en wat de impactmeter doet? Lees dan het inspiratieartikel: Participatieleidraad - wat is het en wat heb je eraan?
Foto: still uit video Omgevingsinitiatief, gemeente Houten
